सृष्टि

सृजनाको कोखबाट सृजित सृष्टि सन्तानमा एउटै मात्र लक्षिणकी छोरी थिई; धनेको। तीन भाइमध्ये अरू दुई छोराका दुई-दुई छोरा थिए। छोरा-छोराको घर। अभाव त थियो नै छोरीको!

उम्रिँदै तीन पाते रहेकी छुनाले खुब माया गर्थी। उमेरले झर्रो रहेकी उसकी छुना काललाई निहु दिन चुकिन। जन्मदै आमाको ममताले पराइ बनाएकी सृष्टिलाई यो दोस्रो चोट छुनाको मृत्युले मनोस्थलमा गहिरो आघात पार्‍यो। चियाबारीको माहौल हो। गाउँले सृष्टि गरेको वातावरणमा सृष्टिको दिमागलाई फस्टाउन दिएन। नभन्दै ऊ जन्मिदा जेठा बाहुनले भनेको ठिक्कै पुग्यो - ‘यस बालकले कि त नाम राख्छे, कि त नाक काट्छे।’

‘एक दिन पेजोक तल्लो गाउँमा धनकुमारको परिवारले एउटै छोरी पनि पाउन सकेको थिएन। डाक्टरको सल्लाह नमान्दा धनकुमारका दुई दाज्युले आफ्नी प्राण प्यारी पत्नीहरू गुमाउन परे। त्यसरी त्यो घरमा छोरीको अभावले भाइहरूमाझ निरास छाइसकेको थियो। जब धने अर्थात् धनकुमार ठूलो भयो उसलाई हतारको साथ केटी मिलाइदिएर बिहे गरिदिए।

एउटा आशा उसैमा अडिएको थियो, सबैको। नभन्दै धनेले पनि छोरीको पापा हुनु पाउँछु भन्ने भित्री मनोकामना राखेको खेर गइहाल्यो भन्न सकियो नै। उसकी पत्नीले आमाझैँ अनुहार भएको छोरालाई जन्म दिई।

यसपालि पनि सबै खिन्न भए। कमानमा सबैको हाँसो भयो। धने र उसका परिवार। ‘अब धनेले पनि छोरी बनाउने चक्करमा आफ्नी पत्नी गुमाउछ होला!’ धनेलाई खुब नराम्रो लाग्यो तर उसले केही नभनी घर फर्के।

फेरि डेढ वर्ष पश्चात् परिवारको करकापमा उसकी पत्नी दुई जिउकी भई। ‘यसचोटि त पक्कै भगवानले हाम्रो मन बुझिदिन्छ होला। हे भगवान छोरी भएको घर हाम्रो पनि होस्।’-धनेले आकाशपट्टि फर्केर इच्छा जाहेर गर्‍यो। आखिरमा समयले उनीहरूको घरमा एउटी छोरी दियो। सबै रमाए। हास्नेहरूलाई धारिलो जवाफ भयो। तर समय बित्दै गयो त्यो घरमा सृजनाले सृजित गरेकी सृष्टिको तनाव सृष्टि हुन थाल्यो। किनभने पापाले गरेको इच्छा कमानको खर्चले किन्न सकेन। छोरिलाई दिन पर्ने उचित शिक्षा घर र कमानको आउजाउले भ्याउन सकेन। परिवारको रहरले मात्र छोरीको सपना पुरा हुँदैन भन्ने धनेले बुझ्न थाल्यो। त्यही कुराको ख्याल गर्दै धनेले आफुलाई झन रक्सीमा डुबाउन थाल्यो।

छोरी बढ्दै गई बाहिरको संसार बुझ्दै गई। अनि समयको लहैलहैमा पापाको माया पनि टाढिँदै गयो। पापाको सपना ठूलो थियो तर कमानको कामको दाम सानो। यसो मन नबुझेको बेला सहानुभुति दिने पत्नी समेत नरहेकोले पीडामा झन् पिउन थाल्यो। पिउँदा-पिउँदै उसले छोरीलाई पढाउने र ठूलो मान्छे बनाउने सपना बिस्तारै बिर्सन थाल्यो। ठिक पत्नी मरेको तेह्र वर्ष पुगेको रात दर्कने पानी परिरहेको बेला धनेले पिउनुसम्म पिएर पत्नीको समाधी छेउमा पल्टेर मृत्यु वरण गरेको थियो।

‘आज पनि मलाई याद छ। बिहान पहेँलीएको पापाको लाश मुसार्दै सृष्टि छेउमा बसिरहेकी थिई। तरै पनि मैले आँसु चुहाउन सकिरहेको थिनँ। किनकि जत्ति आँसु बगाउनु थियो; उसको बिहेको दिन नै बगाएकी थिएँ। त्यस दिनदेखि यता सृष्टि स्वतन्त्र भई। मैले पनि उसको दुर्गति देखेर मन नमिठो बनाउन परेको छैन। अर्थात् तँ छेस् छोरी उसको एउटा निसानी।’

चौँध वर्षदेखि लुकाएर राखेको रहस्य आफ्नो प्रेमको उपहार प्रीतिलाई सबै सुनाए र मन हल्का गरे पनि उसलाई मनमा कताकता डर भने लागिरहेकी थिई।